Opsada Sarajeva trajala je 1.425 dana, tokom kojih je grad bio izložen konstantnom granatiranju, snajperskoj vatri i nestašici osnovnih potrepština
Drugog maja 1992. godine, Sarajevo je postalo epicentar jednog od najdramatičnijih trenutaka u modernoj historiji Bosne i Hercegovine. Tog dana, grad je bio izložen koordiniranom napadu Jugoslovenske narodne armije (JNA) i srpskih paravojnih snaga, s ciljem zauzimanja ključnih institucija i uspostavljanja kontrole nad glavnim gradom. Međutim, zahvaljujući hrabrosti i odlučnosti njegovih branilaca, Sarajevo je odbranilo svoju slobodu, a ovaj datum ostao je upisan kao simbol otpora i jedinstva.
Napad na srce države
U ranim jutarnjim satima 2. maja, JNA je pokrenula ofanzivu na zgradu Predsjedništva Bosne i Hercegovine, smještenu u samom centru Sarajeva. Tenkovi i oklopni transporteri napredovali su prema Skenderiji, dok su artiljerijske granate padale po Titovoj ulici i okolnim kvartovima. Cilj je bio jasan: preuzeti kontrolu nad državnim institucijama i slomiti otpor novoformirane vlasti.
Drugog maja počela opsada Sarajeva. Arhivske fotografije
U isto vrijeme, napadnuta je i Glavna pošta na Obali, što je rezultiralo prekidom telefonskih veza za gotovo 45.600 korisnika. Građani su ostali bez osnovnih sredstava komunikacije, dodatno pojačavajući osjećaj izolacije i nesigurnosti.
Dok su borbe bjesnile u centru grada, predsjednik Predsjedništva BiH Alija Izetbegović vraćao se iz Lisabona, gdje je učestvovao u mirovnim pregovorima. Po dolasku na Sarajevski aerodrom, pripadnici JNA su ga zarobili i odveli u kasarnu u Lukavici. Ovaj čin dodatno je eskalirao napetosti i izazvao zabrinutost među građanima i međunarodnom zajednicom.
Razrušena Skenderija. Arhivske fotografije
Izetbegović je kasnije razmijenjen za generala Milutina Kukanjca i druge pripadnike JNA koji su se nalazili u Domu JNA, što je predstavljalo jedan od prvih značajnijih diplomatskih poteza u ratu koji je tek počinjao.
Herojski otpor branilaca
Uprkos inferiornosti u naoružanju i opremi, pripadnici Teritorijalne odbrane RBiH, MUP-a i brojni dobrovoljci pružili su žestok otpor napadačima. Na Skenderiji su uspjeli zaustaviti napredovanje tenkova JNA, spriječivši zauzimanje Predsjedništva. Ova pobjeda imala je ogroman moralni značaj i pokazala da Sarajevo neće pasti bez borbe.
Borbe su vođene i u drugim dijelovima grada, uključujući Grbavicu, gdje su se građani suočavali s napadima i pokušajima zauzimanja teritorije. Ipak, otpor je bio snažan, a napadači su se suočili s neočekivano organizovanom i odlučnom odbranom.
Iako je 2. maj označio neuspjeh JNA u pokušaju brzog zauzimanja Sarajeva, on je također označio početak duge i krvave opsade grada. Već narednog dana, 3. maja, dogodio se incident u Dobrovoljačkoj ulici, gdje su snage Teritorijalne odbrane napale kolonu JNA koja se povlačila iz grada, što je dodatno pogoršalo situaciju.
Opsada Sarajeva trajala je 1.425 dana, tokom kojih je grad bio izložen konstantnom granatiranju, snajperskoj vatri i nestašici osnovnih životnih potrepština. Prema podacima, tokom opsade ubijeno je više od 13.000 ljudi, uključujući 1.601 dijete.
Značaj 2. maja
Dan 2. maj 1992. godine ostaje upamćen kao simbol otpora, hrabrosti i odlučnosti građana Sarajeva da odbrane svoj grad i državu. Uprkos nadmoćnijem neprijatelju, uspjeli su sačuvati ključne institucije i spriječiti pad glavnog grada, što je imalo ogroman značaj za dalji tok rata.
Ovaj datum se svake godine obilježava kao dan sjećanja na sve one koji su dali svoje živote za odbranu Sarajeva i Bosne i Hercegovine. To je prilika da se prisjetimo njihove žrtve i da se podsjetimo na važnost očuvanja mira, slobode i suvereniteta naše zemlje.
U vremenu kada se suočavamo s novim izazovima, sjećanje na 2. maj 1992. godine podsjeća nas na snagu zajedništva i odlučnosti u borbi za pravdu i slobodu.
